Kritisch op modellen

Een model is een versimpelde weergave van de werkelijkheid (Hayes, 2010). Een model is een hulpmiddel (en niet meer dan dat!) om met elkaar over de werkelijkheid in gesprek te gaan. Een model of concept leidt altijd tot een vereenvoudiging: de werkelijkheid is veelzijdig, complex en dynamisch. Den Hoed vult aan: ‘Daarnaast dient een model ook om aan te geven hoe men naar de werkelijkheid kijkt, om die werkelijkheid structuur te geven of om dieper in te kunnen zoemen om die werkelijkheid te vangen, te onderzoeken en te bespreken.’ (Hoed, 2013)

Bronnen:

• Hayes, J. (2010). The theory and pratice of change management. Palgrave Macmillan
• Hoed, T. W. (2013). Handboek managementmodellen. Zaltbommel: Van Haren Publishing

Hoe valide is de Balanced Score Card van Kaplan & Norton?

Kaplan en Norton vermelden in hun boek dat hun resultaten gebaseerd zijn op een beperkt aantal bijeenkomsten met vertegenwoordigers van twaalf, productiegerichte, Amerikaanse en Canadese bedrijven. Zij melden ook dat hun boek gezien moet worden als een rapport ‘in progress’.

Den Hoed (2013) verwijst naar een studie van de Harvard Business School naar management- en bedrijfskundige modellen. Deze studie laat zien dat met name wetenschappers en consultants ervoor zorgen dat modellen bekendheid krijgen. Sprekende voorbeelden zijn de Boston Consultancy Group matrix, het Instituut Nederlandse Kwaliteit-model en de Balanced Score Card van Kaplan & Norton.

De vraag is of deze modellen wel valide zijn of ter zake geschikt. Of zijn het handig in de markt gezette producten? Niet valide, nice to know, makkelijk in gebruik en herkenbaar?

Veel modellen bieden niet meer dan een handige checklist. Denk aan de SWOT-analyse, het 7S-model of de value chain van Porter.

In het algemeen kunnen we constateren dat praktische bruikbaarheid belangrijker lijkt dan een goede theorievorming.

Feiten zijn de stenen waarmee u de weg naar uw oplossing plaveit en waarmee u de pijlers bouwt om uw oplossing te ondersteunen