Teamrollen: ontwikkelen

Buiten kijf zal voor elke manager staan, dat geen enkel persoon sterk kan zijn in alle kwaliteiten die men aan hedendaagse managers als eis stelt. Sterkten op verschillende terreinen sluiten elkaar dikwijls uit. Daadkracht gaat zelden samen met sociale gevoeligheid, dynamiek met geduld, overtuigend kunnen redeneren met zorgvuldigheid, besluitvaardigheid met het vermogen tot bespiegeling; het zijn allen kwaliteiten die zich maar zeer zelden in één persoon laten verenigen. Maar aangezien de leden van een team juist deel uitmaken van dat team omwille van hun sterke punten, zullen dergelijke zwakheden ook niet behoeven op te breken, omdat zij gedekt worden door de aanvullende, complementaire kwaliteiten van de medespelers. Voorwaarde is dan wel, dat de manager bereid is zijn rol af te grenzen.

Neem het voorbeeld van een manager met een buitengewoon analytisch verstand, gepaard aan een scherp beoordelingsvermogen. In staat om grote hoeveelheden informatie door te nemen, helpt hem een gebrek aan persoonlijke ambitie en ‘drive’ juist om een strategische ‘stijl’ te ontwikkelen, rustig en lang nadenkend over doelstellingen, richtlijnen en methodieken. Indien hij wijs is, echter, zal hij er voor zorgen dat hij niet verzeild raakt in activiteiten die hem tot zeer attente en snelle acties nopen m.b.t. urgente verantwoordelijkheden, die van dag tot dag wisselen. Er zullen anderen zijn die in een dergelijke atmosfeer beter gedijen dan hij, maar die hij op zijn beurt wel weer zinvol kan ondersteunen door het helder aanstippen van steeds terugkerende wetmatigheden en patronen in het gebeuren.

Op diverse manieren kan een effectieve manager leren in een teamsituatie zijn speciale sterkten te cultiveren, tezamen met de aparte technieken en stijl die daarbij horen. Maar ook door zich bewust te onttrekken aan die activiteiten en rollen die beter door zijn collega’s en medewerkers kunnen worden ingenomen. Ook al zou hij in staat zijn deze op een goede manier in te nemen, kan de teamrolmanager een mogelijkheid scheppen voor een collega of medewerker om in die rol te stappen, waardoor er een onderlinge verbondenheid in het leven wordt geroepen. Indien een manager de mogelijkheden en de drang had om alle rollen en kwaliteiten te vervullen in een team, zou hij het lastig maken voor zijn collega’s en medewerkers, die zich of wel zonder rol gesteld voelen, ofwel in competitie met hem treden.

De effectiviteit van het team is niet alleen een optelsom van individueel talent. Een succesvolle teammanager zal daarom leren zijn specifieke teamrol te vervullen die voortvloeit uit zijn persoonlijke sterkten en hij zal leren complementaire rollen toe te vertrouwen aan zijn collega’s, vanuit de erkenning van hun persoonlijke kwaliteiten.

Zoals gezegd is het aantal teamrollen beperkt. In een ideale omstandigheid heeft elk teamlid één rol, die hem herkenbaar maakt in zijn bijdrage tot het groepsgebeuren. Het vaststellen van de beste samenstelling is een ingewikkelde legpuzzel. Teamrolmanagement vereist tact, diplomatie en beoordelingsvermogen. Een onvervangbare voorwaarde is, dat de manager, door zijn eigen teamrol te ontwikkelen, de voorwaarden voor anderen in hun teamrol creëert.