Teamrollen: switchen

Een team is meer dan de som van een aantal individuen. Hoe ga je om met de verschillende individuele kwaliteiten en hoe smeed je daar een team van? Een inleiding tot teamrol-management.

De meeste mensen hebben een ‘ideale’ teamrol. Deze vereist voor hen geen extra inspanning en wordt op een natuurlijke, adequate manier vervuld naar maatstaven van effectieve bedrijfsvoering. Echter, in sommige situaties kan er van zo’n rol voor een bepaalde m geen sprake zijn, ofwel omdat het team al uit zijn voegen barst van de individuen die elkaar om dezelfde teamrol bestrijden, wellicht ten koste van een veel noodzakelijker rol, ofwel omdat deze teamrol niet nodig is.

Een projectteam, dat een nieuw videoprodukt diende te ontwikkelen, werd gedomineerd door een zeer scherpzinnige, maar tevens zeer competitieve waarschuwer, die voortdurend met speciale analyses voor de dag kwam en een ieder, wiens mening hij als onvoldoende of oppervlakkig kon aantonen, daar nauwelijks verholen om beschimpte. Vier van de zes andere leden waren op de uitdaging ingegaan en hadden daardoor hun waarschuwersrol geactiveerd, ofschoon deze in drie van de vier gevallen slechts een secundaire plaats innam. Geen enkele aandacht ging meer uit naar de wijze waarop eerste concrete stappen dienden te worden genomen, ofschoon deze juist weer veel nadere informatie konden geven over de juistheid van de oorspronkelijke analyses.

De oplossing bleek, dat een of meerdere medewerkers, omwille van de balans van het team, in een braakliggend teamrol stappen. Dat behoeft geen natuurlijke reactie te zijn, maar de medewerkers kunnen tot het besef hiervan worden gebracht door hun kennis van teamrolvaardigheden en teamrolprocessen.

Het brengen van een ‘roloffer’ creëert stellig een bepaalde druk, zodat de medewerker, tenzij hij een meer dan normale zelfbeheersing heeft, uiteindelijk toch naar zijn natuurlijke rol zal terugvallen. Roloffers worden derhalve slechts aanbevolen als een tijdelijke uitweg en als een middel om vergaderingen, die gedoemd zijn bij voorbaat in de soep te draaien, te vermijden.