De basis voor goed teamfunctioneren wordt gevormd door het doel van het team. Als er geen doel is, ontbreekt de legitimiteit van het team. Waarom zou je er dan energie in steken? Een andere basis is een inspirerend leiderschap en goede onderlinge verhoudingen. Daardoor wordt met elkaar werken en samen praten over allerlei aspecten die met de samenwerking samenhangen, effectiever en plezieriger.
Er is sprake van effectief samenwerken als:
- Gestelde doelen worden gehaald,
- Taken en rollen effectief en efficiënt zijn verdeeld,
- Open met elkaar wordt gecommuniceerd en conflicten constructief worden besproken,
- Gewerkt wordt met duidelijke werkafspraken en procedures, als resultante van duidelijk en efficiënt overleg en besluitvorming,
- Individuele teamleden ieder hun eigen verantwoordelijkheid nemen voor de samenwerking.
Deze aspecten hangen nauw met elkaar samen en vormen de basisvoorwaarden voor goed samenwerken in een team.
De doelen van de samenwerking
Belangrijk is dat er inzicht is in de doelen die ieder bij de samenwerking voor ogen staat én dat daar overeenstemming over bestaat. In een team blijven deze doelen vaak impliciet. Het expliciteren van doelen van het team werkt verhelderend en stimulerend.
De doelen kunnen beter niet te hoogdravend te zijn. Er worden vaak abstracte doelen geformuleerd, bijvoorbeeld ‘laagdrempeligheid’, ‘goede service’ enzovoort. Het is effectiever om de doelen te concretiseren volgens de SMART-criteria: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdsbepaald.
Bijvoorbeeld: “De service willen wij verbeteren door ervoor te zorgen dat iedere patiënt ons voor het maken van een afspraak binnen drie minuten kan bereiken”. Bij een dergelijke concrete omschrijving weet ieder teamlid precies welk serviceaspect het team in de volgende periode wil bereiken.
Een effectieve en efficiënte taak- en rolverdeling
In een team is het zeer wenselijk dat er taakomschrijvingen zijn, dat duidelijk is welke medewerker wat doet en waarom, en welke bevoegdheid bij die taak hoort.
Onduidelijkheid over de taakomschrijving leidt tot onderlinge irritatie en inefficiënt werken. Ook kunnen door de komst van nieuwe medewerkers in het praktijkteam bestaande medewerkers onzeker worden of zich bedreigd voelen, bijvoorbeeld omdat ze vrezen leuke taken of autonomie in de functievervulling kwijt te zullen raken. Ook in deze situaties is het van belang om duidelijkheid te creëren in de taakverdeling.
Uiteraard is ook een evenwichtige, ‘als eerlijk ervaren’ rol- en inspanningsverdeling tussen teamleden van belang. De rollen vloeien voort uit de formele rolverdeling, bijvoorbeeld die tussen werkgever en werknemer, en daarnaast ook uit kwaliteiten en persoonskenmerken van medewerkers.
Goede onderlinge verhoudingen en de teamcultuur
Hoe men met elkaar omgaat en communiceert, beïnvloedt direct alle andere aspecten van de samenwerking. Als men kritiek op een van de collega’s niet met de betreffende collega bespreekt, maar wel met andere collega’s, verliest men het vertrouwen in elkaar.
Het goede voorbeeld doet soms goed volgen: het is bekend dat het geven van vertrouwen de enige manier is om vertrouwen in elkaar te ontwikkelen. Duidelijke werkafspraken en protocollen Naarmate je met meer mensen in een team samenwerkt, is het belangrijker om werkafspraken te maken, bijvoorbeeld met het oog op goede overdracht van zorg en bewaking van de kwaliteit.
Gestructureerd werkoverleg is hiervoor een goede methode.
De motivatie van individuele teamleden
De samenwerking wordt sterk beïnvloed door de individuele motivatie van de deelnemers. Naarmate het team groeit, wordt het belangrijker om te weten wat de verwachtingen en aspiraties zijn van individuele medewerkers. Men kan proberen daarop aan te sluiten met aanpassing van de taakverdeling en/of nieuwe uitdagingen.
Conclusie
Effectief samenwerken is afhankelijk van vijf aspecten: doelen, taken en rollen, onderlinge verhoudingen, werkafspraken en menings- en besluitvorming, en individuele motivatie. Deze aspecten worden bepaald door de visie op de zorg die men wil leveren in de (nabije) toekomst, de beschikbare middelen en de actuele omstandigheden. Geadviseerd wordt om het teamfunctioneren jaarlijks te evalueren.
Model effectief teamfunctioneren_powerpointpresentatie
De bovenstaande slidesharepresentatie is downloadable als powerpointpresentatie. Klik op de automatische downloadlink.
Bron: M. Jongebreur en J. Vinke, Samenwerken in een team: een model voor effectief teamfunctioneren, Patient Care, (6) 2004
Het volledige artikel kan je vinden onder ‘Aanvullende artikelen’.
Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Het geheim van teamwork
Iedereen kent de voorbeelden van echt goed teamwork: bij de Eerste Hulp, het leger, in een orkest… Succesvolle teams zijn goed op elkaar ingespeelde professionals, die hun eigen talenten aanvullen met wat Ken Blanchard ‘team skills’ noemt: onder meer goede doelen stellen, probleem oplossend denken en besluitvaardigheid. In deze
Samenwerken in teams
Iedereen werkt wel eens in een team, of dat nu binnen of buiten een organisatie is. Samenwerken in teams kan leuk zijn, maar ook heel frustrerend. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval als de samenwerking niet loopt of als de sfeer slecht is. Of als het resultaat niet is
De kracht van motivatie
Als je weet wat jou motiveert, ben je in staat om goede keuzes voor je loopbaan te maken. Dan vind je gemakkelijker werk dat bij je past, waarin je je kunt ontplooien. Je zult productiever zijn en meer voldoening putten uit wat je onderneemt. In De kracht van motivatie
Samenwerken in een team
Samenwerken kun je vergelijken met een balsport die door een groep gespeeld wordt. Net als bij voetbal of volleybal, willen de teamleden iets ‘winnen’, ze willen iets bereiken. De bal die we hiervoor hebben ontwikkeld, hebben we het MET-model genoemd: Model voor Effectief Teamfunctioneren. De basis voor goed teamfunctioneren
Teamleren
Auteur: Thijs Homan Het behoeft geen betoog dat het effectief functioneren en leren van teams een levensvoorwaarde is voor organisaties. Goed functionerende teams hebben een lerend en probleemoplossend vermogen dat groter is dan de som van de individuele lerende en probleemoplossende vermogens, zo is de redenering. Daarmee kunnen teams
Implementatieplan
Een nieuw proces ingericht, een nieuwe strategie ontwikkeld of we hebben een idee over een nieuwe organisatie-inrichting, maar hoe gaan we dit implementeren? Hieronder vind je een zeer uitgebreid implementatieplan. Misschien is het hele plan passend voor jouw situatie, misschien hoef je alleen maar delen van het implementatieplan te gebruiken.
Effectief teamfunctioneren – scan
De scan effectief teamfunctioneren geeft inzicht in de mate waarin een team al dan niet functioneert. De scan effectief teamfunctioneren hoort nadrukkelijk bij het model effectief teamfunctioneren, maar kan ook worden gebruikt bij het teameffectiviteitsmodel. De scan effectief teamfunctioneren geeft inzicht in doelen en resultaten taak- en rolverdeling onderlinge
Teamaudit
Teamaudit is een scan om alleen of met elkaar naar een team te kijken. Op basis van veertig vragen krijg je inzicht op een aantal teamaspecten: balans teamsamenstelling teamklimaat effectiviteit overleggen duidelijke missie duidelijkheid rolverdeling leiderschap teamleider hulprelaties met andere teams tevredenheid team open denkwijze winnaarsmentaliteit Het
Conflicthantering
Conflicten op het werk? Onderhuidse spanningen, meningsverschillen, tegenstrijdige visies en belangen? Escalaties? Dagelijkse kost voor de manager. Middelen zijn schaars, doelen lijken dikwijls tegengesteld en gevoelens worden wel eens gekrenkt. Het is de realiteit van de werkvloer. Medewerkers worden steeds mondiger, uiten hun onvrede en irritaties en komen op voor wat