Vier dimensies van de omgeving zijn voor de organisatie van belang:
- stabiliteit,
- complexiteit,
- diversiteit,
- vijandigheid.
Stabiliteit
Mintzberg stelt dat hoe dynamischer de omgeving is, hoe organischer de structuur. Is de omgeving stabiel dan kunnen werkzaamheden en veranderingen goed worden voorspelt en kan gekozen worden voor bureaucratie.
Complexiteit
Met betrekking tot complexiteit stelt Mintzberg dat hoe complexer de omgeving is, hoe gedecentraliseerder de organisatiestructuur moet zijn.
Op basis van de laatste twee stellingen, kunnen we twee conclusies trekken:
- er zijn twee soorten organische structuren: een gecentraliseerde en gedecentraliseerde organisatiestructuur,
- er zijn twee soorten bureaucratische structuren, eveneens gecentraliseerd en gedecentraliseerd.
Diversiteit van de markt
Met betrekking tot marktdiversificatie stelt Mintzberg dat hoe diverser de markt is, hoe groter de neiging van de organisatie zich op te splitsen in marktgerichte eenheden.
Marktdiversificatie leidt tot marktgerichte afdelingsvorming of divisionalisering. Totale divisionalisering komt nauwelijks voor. Gedeeltelijke divisionalisering en dus beperkte verticale decentralisatie komt het meest voor. Diverse taken met betrekking tot het product of de markt worden dan centraal uitgevoerd.
Vijandigheid
We spreken in dit kader van vijandigheid wanneer een organisatie voortdurend bedreigd wordt. Een vijandige omgeving is dynamisch en dus onvoorspelbaar. Bij een vijandige omgeving hoort geen bureaucratische structuur.
Overigens nodigt een extreem vijandige omgeving juist uit om de organisatie tijdelijk te centraliseren (één persoon beslist, maximale flexiliteit in manoeuvreren).
Bron: Mintzberg, H., Mintzberg over Management, De wereld van onze organisaties, Uitgeverij Business Contact, Amsterdam/Antwerpen, 2004
Passen we het kleurenmodel van De Caluwé toe op de basisomgevingen van Mintzberg, dan ontstaat het onderstaande model.

Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Organisatiedynamica

Dit boek biedt een nieuw perspectief op organisatieverandering: de ‘binnenkant’ van verandering. Daarbij staat de vraag hoe verandering wérkelijk gaat centraal. Wat gebeurt er precies als organisaties veranderen? Hoe beleven de betrokkenen dat? En onder welke condities komen zij in beweging? Kortom: hoe ziet het organisatielandschap er uit van
Verdraaide organisaties

Organisaties zijn “verdraaid” als de natuurlijke principes van organiseren verloren zijn gegaan onder een lawine van on-natuurlijke managementlogica. Recht tegenover deze verdraaide organisaties staan de organisaties die juist excelleren. Zij houden zaken eenvoudig en dicht bij de menselijke natuur en presteren daarmee enorm veel beter. In ‘Verdraaide organisaties’ biedt
Handboek organisatieontwikkeling

Ervaart u dat vertrouwde wijzen van werken niet langer effectief zijn, soms zelfs averechts werken? Zou u daarom beter inzicht willen hebben in het verleden, het heden en de toekomst van organisatieontwikkeling? Wenst u een scherper beeld van de verandermogelijkheden en de organisatiedynamiek? Met het bedrijfskundig raamwerk, de Cubrix,
Implementatieplan

Een nieuw proces ingericht, een nieuwe strategie ontwikkeld of we hebben een idee over een nieuwe organisatie-inrichting, maar hoe gaan we dit implementeren? Hieronder vind je een zeer uitgebreid implementatieplan. Misschien is het hele plan passend voor jouw situatie, misschien hoef je alleen maar delen van het implementatieplan te gebruiken.
Onderdeel organisatieanalyse - klik hier