Sociale-interactieruimte van Bales

SYMLOG is een acroniem voor System for the Multiple Level Observation of Groups.

Het ‘systeem’ slaat op de onderliggende veldtheorie. Een theorie waarbij ervan wordt uitgegaan dat het gehele veld waarvan iets of iemand deel uitmaakt een ingewikkeld netwerk van relaties is dat voortdurend verandert. Zo’n veld is altijd interactief, dat wil zeggen dat alles invloed heeft op alles. In de benadering van Bales richt het systeem zich op de sociale interventies binnen een taakgerichte groep met de daarbij behorende krachtenvelden de beeldvorming over de persoonlijke, de groeps- en de organisatie-effectiviteit. Kortom, het systeem is op de praktijkcontext gericht, waarbij vooral de perceptie over het gedrag als invalshoek wordt genomen.

Als individuen de context waarin zij opereren kennen en begrijpen, inclusief alle persoonlijke, interpersoonlijke, groeps- en situationele aspecten, kunnen zij hun eigen gedragspatronen herkennen en onderkennen om ze vervolgens te kunnen beïnvloeden. De interventiemethodieken die horen bij deze theorie, zijn erop gericht deze beeldvorming in haar context, in een bepaalde situatie (organisatie, team, individu) inzichtelijk te maken.

In Bales’ basisconcept speelt sociale interactie zich af in een driedimensionale ruimte. Hij formuleerde deze ruimte op basis van onderzoek naar de bepalende factoren die ten grondslag liggen aan de interactie binnen taakgroepen. De drie dimensies zijn:

  • Waarden met betrekking tot dominant versus ondergeschikt gedrag,
  • Waarden met betrekking tot de acceptatie dan wel afwijzing van taakgerichtheid en autoriteit,
  • Waarden met betrekking tot sociaal dan wel solistisch gedrag.

SYMLOG en zijn sociale-interactietheorie zijn bij uitstek een facilitator voor interactieve interventies. Het is geen expertsysteem. De verzamelde data vormen altijd het startpunt voor interventies door en met betrokkenen.

Ieder project begint met de vraag van de probleemeigenaar, bijvoorbeeld:

  • Hoe kan ons team, gegeven de opgaven, in de komende periode optimaal functioneren,
  • Hoe kan ik als leidinggevende, gegeven de taken van mijn afdeling, het meest effectief leidinggeven aan mijn medewerkers,
  • Wat is voor ons organisatie de beste werkcultuur, passend bij onze ambities?

Hoe scherper de vraagstelling, hoe gerichter en effectiever de interventies kunnen zijn.

Nadat de vraag is verhelderd, worden met de vragenlijsten de data verzameld, waarmee een beeld wordt gevormd van de mate waarin betrokkenen een bepaald item in de situatie in ogenschouw wordt genomen, belangrijk vinden.

De gegeven antwoorden zijn vervolgens voor de facilitator beschikbaar in drie vormen: velddiagram (de driedimensionale weergave), staafdiagram (antwoorden weergegeven per item) en de Bales-tekst.

De driedimensionale ruimte (velddiagram) biedt participanten de mogelijkheid om gevoel te krijgen voor de werking van deze drie dimensies, de onderlinge verhoudingen en afstanden. Om zicht te krijgen op mogelijke veranderingen in deze beeldvorming, kan aan de hand van het staafdiagram worden besproken welke van de 26 items dit concreet mogelijk maken.

De participanten krijgen dus de mogelijkheid te schakelen tussen de beelden in het veld zoals die door hen zijn gegenereerd, en de items, ofwel aspecten, waarmee zij zelf daarop invloed kunnen uitoefenen.

 

SYMLOG als interactieve interventie

Voor een succesvolle inzet van SYMLOG als interventie zijn de volgende condities van belang:

  • Betrokkenen moeten de behoefte hebben gezamenlijk te willen nadenken over de analyse van en oplossingen voor hun samenwerking. Ze moeten daarover op een persoonlijke, indringende manier met elkaar in gesprek willen gaan,
  • Er moet binnen de organisatie voldoende speelruimte worden geboden aan de betrokkenen om met innovatieve voorstellen te komen,
  • Er moet voldoende tijd zijn om rond de vragen een goed proces in te richten.

Bron

Boonstra, J., et al, Interveniëren en veranderen, Kluwer, Amsterdam, 2006, pag. 231-250

Voorbeeld op 'Praktijkcase veranderen' - klik hier
Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Aanvullende artikelen

De irrationele kant van verandermanagement

De meeste veranderprogramma’s mislukken. De kans op succes kan enorm worden vergroot door rekening te houden met negen contra-intuïtieve inzichten over hoe werknemers hun omgeving interpreteren en voor een bepaalde manier van doen en laten kiezen. Carolyn Aiken en Scott Keller schreven een mooi artikel over deze negen inzichten: Wat

Posted in Verandermanagement | Tagged , , | Comments Off on De irrationele kant van verandermanagement
Tools om zelf toe te passen