De XY-theorie van McGregor is gebaseerd op twee tegengestelde mensbeelden. Theorie X gaat er vanuit dat de mens lui is en zoveel mogelijk probeert om werk te vermijden. Theorie Y gaat ervan uit dat mensen gemotiveerd zijn, van nature graag werken, zichzelf onder controle kunnen houden en creatief zijn.
Theorie X leidt tot een autoritaire stijl van leidinggeven:
- De gemiddelde mens is traag en gaat werk zo veel mogelijk uit de weg.
- Mensen hebben weinig ambitie, nemen geen verantwoordelijkheid.
- Mensen proberen risico’s zovee mogelijk te voorkomen.
- In een bedrijf is sterk leiderschap en frequente controle van essentieel belang.
Theorie Y leidt tot een coöperatieve managementstijl:
- De mens is bereid om te werken en is gemotiveerd.
- Mensen voeren hun werk uit met zelfdiscipline en zelfbeheersing.
- Ieder mens heeft een groot potentieel, dat hij graag gebruikt en waarmee hij waarde toevoegt.
- De doelstellingen van de organisatie worden gerealiseerd wanneer er ruimte is voor persoonlijke ontwikkeling en de prestaties worden gewaardeerd.

Na X en Y komt Z

Controle of vertrouwen? We leven in een tijd waarin de menselijke maat soms te lijkt verdwijnen uit het dagelijks leven. Maar niet op de werkvloer! Daar is al jaren een verschuiving aan de gang van ‘controle’ naar ‘vertrouwen’. Er wordt steeds meer werk gemaakt van gedeelde visie, empowerment,
Voorbeeld op 'Onderdeel organisatieanalyse - klik hier