The colours of change – revisited

Samenvatting

‘The Colors of Change revisited: Situating and describing the theory and its practical applications’ is een overzicht van veranderingsparadigma’s die ongeveer twee decennia geleden zijn ontwikkeld. Deze theorie is intensief gebruikt, getest, verfijnd, gedeeld en uitgewerkt door zowel professionals als academici. In dit artikel wordt de ‘kleurentheorie’ gepresenteerd zoals deze nu is en wordt het geplaatst binnen de literatuur. De vier belangrijkste toepassingen worden beschreven, evenals vuistregels die zijn afgeleid uit reflectieve praktijk. Het artikel illustreert dat de kleurentheorie duidelijk niet voor iedereen hetzelfde is, omdat deze op zeer verschillende manieren wordt begrepen, zowel qua theoretische grondslagen als de complexiteit van de toepassingen. Dit draagt waarschijnlijk bij aan de veelzijdigheid van de theorie. Dit hoofdstuk beoogt een beknopt overzicht te geven van de kleurentheorie voor academici en professionals, en tegelijkertijd de rijkdom ervan te verkennen.

Inleiding

Als academische professionals hebben we klanten begeleid en collega’s geleerd hoe ze effectiever verandering kunnen creëren. Ruim twee decennia geleden begonnen we met het creëren van een curriculum en een boek over verandermanagement voor professionals. We doorzochten de literatuur, reflecteerden op de praktijk en vattingen onze beste inzichten samen. Tijdens dit proces hadden we het gevoel dat er een stukje van de puzzel ontbrak: een begrip van waarom verandering eigenlijk plaatsvindt. Dus begonnen we de aannames achter verschillende benaderingen van verandering in kaart te brengen. Dit werd uiteindelijk een meta-model van veranderingstheorieën, waarbij elke benadering een onderscheidende kleur kreeg toegewezen. De rationele benadering om de beste oplossing te analyseren, een oplossing te ontwerpen en deze gestructureerd te implementeren, werd benoemd als ‘blauwdrukverandering’ en dat werd een passende afkorting. Van daaruit kozen we ervoor om ook kleurlabels toe te kennen aan de andere paradigma’s, zoals ‘roodprintverandering’ voor een meer motiverende benadering van verandering. Dit ‘kleurenmodel’ diende als een gemeenschappelijke taal, hielp mensen fenomenen te begrijpen, suggereerde actieperspectieven en was gebaseerd op literatuur en praktijk. Met de woorden van Lewin (1952, p. 169) in gedachten dat ‘er niets praktischer is dan een goede theorie’, suggereerde de veelzijdigheid van het model dat we op een theorie waren gestuit.

Het model is sterk beïnvloed door twee elkaar overlappende werelden. Enerzijds hebben we het gedeeld en onderzocht met academici, waarbij we het hebben ontwikkeld in relatie tot een brede literatuur over verandering en het hebben getest in de praktijk. Anderzijds is het een praktische set concepten en richtlijnen die samen met professionals zijn ontwikkeld om hun begrip van problemen in het echte leven te vergroten en manieren aan te dragen om deze aan te pakken. Als zodanig weerspiegelt het de dichotomie die Woodman (2016) benadrukte tussen ‘theorie over veranderingsprocessen’ en ‘implementatietheorie’. Waar de eerste inzichten genereert in veranderingsverschijnselen, werpt de laatste licht op de specifieke activiteiten van veranderaars; waar de eerste zijn weg vindt naar academische tijdschriften, is de laatste te vinden in publicaties voor professionals. De nadruk in onze meer academische publicaties heeft inderdaad gelegen op de eerste, niet op de laatste. In dit hoofdstuk streven we ernaar deze tweedeling te corrigeren door een uitgebreid overzicht te geven van de praktische toepassingen die de afgelopen twintig jaar zijn ontstaan. Toch willen we een balans vinden en beginnen we met het positioneren van het model binnen de literatuur en het samenvatten van ons huidige begrip van het kleurenmodel zelf. Voor degenen die geïnteresseerd zijn in het proces van theorieontwikkeling, onderzoek dat is uitgevoerd met het model, en meer uitgebreide studies van de kleurentheorie zelf, nodigen we lezers uit om onze andere publicaties te raadplegen (bijvoorbeeld, Vermaak & de Caluwé, 2017; de Caluwé & Vermaak, 2003, 2006, 2016).

Lees het hele artikel en download de pdf.