Casus V&B Consulting – situationele kenmerken voor verandering





 

Deze casus is een uitgewerkt voorbeeld behorende bij het model situationele kenmerken voor verandering van Fred Rorink.

Een verliesgevend adviesbureau met veel intern overleg over strategie en structuur, maar het komt niet tot actie.

Een adviesbureau heeft te lijden onder slechte financiƫle resultaten. Er wordt intern een onderzoek gedaan naar de mogelijke oorzaken. Dat onderzoek wordt gedaan onder de senior adviseurs door middel van intensieve gesprekken. Daaruit blijkt dat het adviesbureau een verouderde strategie heeft en dat de interne structuur niet goed past bij de ontwikkelingen in de markt. De resultaten lopen steeds verder terug. Het management ziet zich geplaatst voor snelle maatregelen, want het bureau kan het niet veel langer uitzingen op deze manier. Er is wel veel onrust in de organisatie: een groot aantal adviseurs heeft te weinig werk. Maar de meesten voelen zich erg betrokken bij de club en er is dus heel weinig verloop. Het water staat intern wel tot de lippen. Mensen beginnen steeds vaker elkaar aan te kijken: doe jij wel genoeg aan acquisitie en marketing? En doe je niet te veel aan interne klussen? Staan we wel met open vizier naar buiten?

In de diverse adviesgroepen is men bezig met een zelfonderzoek: wat kunnen we doen om deze situatie het hoofd te bieden. Men heeft analyses gemaakt van de markt en het onderlinge gesprek gaat over wat ieder zelf kan doen om de situatie op termijn beter te maken. Men is ook wel deskundig op het gebied van strategie en van de doelgroepen waarvoor men wil werken.

Vooralsnog heeft dit wel geleid tot veel interessante en waardevolle discussies, maar niet tot een nieuwe strategie of structuur. Het management weet niet goed hoe ze dit moet aanpakken en ze overweegt om externe hulp in te roepen.

In de casus van V&B Consulting liggen de veranderdoelen op het gebied van strategie, structuur en inrichting. Op basis van de informatie in de case stellen we het profiel van de situationele kenmerken op.

Het profiel toont dat een veranderstrategie van omvormen hier van toepassing is. De strategische beleidsopties zijn stabiliseren en verbeteren en de veranderdoelen liggen vooral op het gebied van strategie en structuur. Er is sprake van enige tijdsdruk. Als commercieel adviesbureau zou men hier vooral de kenmerken van het opensysteemmodel verwachten. Bij V&B Consulting zijn de adviseurs echter vooral professionals waarbij de persoonlijke belangen kennelijk de overhand hebben boven de klantgerichtheid van de organisatie als geheel. Daarnaast scoren de identificatie met de organisatie, reflectievermogen en kennis & kunde relatief hoog.

Veranderaanpak

De organisatie, strategische beleidsoptie en veranderdoelen van het verliesgevende adviesbureau duiden op een expertmatige aanpak binnen een veranderstrategie van omvormen. Mogelijk is hier dat het management tijdelijk door een extern expert moet worden overgenomen voor het stabiliseren en misschien zelfs saneren. Wanneer we echter de context waarbinnen men wil veranderen in ogenschouw neemt en vooral de kenmerken 6 – 8, dan moeten we ook gebruikmaken van een meer ontwikkelingsgerichte aanpak. Het lijkt hier wenselijk dat een veranderstrategie van omvormen met een expertmatige aanpak leidt tot het vaststellen van een nieuwe strategie gericht op stabiliseren en verbeteren. Na deze fase maakt men gebruik van een veranderstrategie van ontwikkelen met een adviesmatige aanpak om invulling te geven aan structuur en verbetering van processen.

Door gebruik te maken van het model van de situationele kenmerken worden de meest passende veranderstrategie en de variatie in aanpak tijdens het veranderproces visueel duidelijk. Zonder dit model is men te snel geneigd om – gezien strategische opties, veranderdoelen en tijdsdruk – uitsluitend te kiezen voor een veranderstrategie van omvormen.

Kritische kanttekening

Alhoewel het model van de situationele kenmerken een visueel beeld geeft van de organisatie, veranderdoelen en context als richtsnoer voor een passende veranderstrategie, is het geen blauwdruk van een effectieve veranderstrategie. Daarvoor zijn de praktijk en de componenten van succesvol veranderen veel te lastig. De omvang van het aantal niet-succesvolle veranderingen spreekt in dit geval boekdelen. Wanneer het model gebruikt wordt om de situationele kenmerken te benoemen en te visualiseren om de aard van de veranderaanpak te duiden en te bespreken, is dat ‘pure winst’ ten opzichte van veel spontaan, ondoordachte en ongerichte veranderingen.