Van een schouderklopje loop je geen rugblessure op

Vorig jaar waren loonsverhogingen van circa 10% eerder regel dan uitzondering. ‘Gelukkig’ was de reden niet medewerkers met een financiële prikkel tot betere prestaties aan te zetten. Het is genoegzaam bekend dat zo’n loonsverhoging of een bonus alleen werkt voor aspergesterkers en niet of minder in een werkomgeving waar gezamenlijk aan producten en diensten wordt gewerkt en waar prestaties een teamprestatie is.

Wat werkt dan wel?

Iedere medewerker wil gezien worden en waardering krijgen voor zijn goede functioneren, kostenbesparende ideeën en significante bijdragen aan de teamdoelstellingen. Als deze schouderklop achterwege blijft, ligt frustratie, onzekerheid en demotivatie op de loer. Complimenten zijn belangrijke drijfveren om goed te blijven presteren en geven energie om door te blijven gaan met verbeteren.

Appreciation can make a day, even change a life. Your willingness to put it into words is all that is necessary (Margaret Cousins)

Dr. Gary Chapman, auteur van De vijf talen van waardering op de werkplek, ontdekte de volgende vijf ‘talen’ (manieren) om waardering te tonen:

Tijd

Voor sommige medewerkers is er niets beters dan persoonlijk contact met de ander. Met onverdeelde aandacht echt luisteren naar het verhaal van de ander. Een geïnteresseerd praatje bij de koffiemachine en of samen een lunchwandeling maken.

Cadeaus

Met een presentje laat de ander weten dat de inzet wordt gewaardeerd en dat hij of zij daar positief gedachten over heeft. Zo’n cadeau hoeft niet veel te kosten, een aardigheid of een boeket bloemen met een kaartje met een persoonlijk bedankje is al goud.

Bij installatiebedrijf Guidion wordt elke maand een collega van de maand gekozen waar iedereen een collega (of team) voor kan nomineren. Tijdens een informele zeepkistsessie wordt de gekozen collega in het zonnetje gezet en door de leidinggevende toegesproken. Als beloning mag hij of zij aan een rad van fortuin draaien om zo een Ikeagiftcard, Dinercheque of extra geluksdag (extra vrije dag) te winnen.

Positieve woorden,

Complimenten, bemoedigende woorden of het uiten van dankbaarheid, vergroten het onderlinge vertrouwen en laten iemands sterke kanten groeien. Een werkoverleg beginnen met een rondje waarderende woorden voor elkaar kan al helpen.

Iemand helpen

Ongevraagd werk overnemen van een collega die het te druk heeft, is ook een vorm van waardering. Het is een signaal dat je deze persoon mag en hem even door deze drukke periode wilt heen loodsen. Vaak onderstaat hierdoor wederkerigheid, mag niet het doel worden, we zijn hiervoor en met elkaar.

Fysieke aanraking

Voor sommige medewerkers is fysieke aanraking prettig. Dit kan een high five, een hug, een box of een schouderklopje zijn. Sinds #MeToo is het wel een beetje oppassen met deze blijk van waardering.

Maak de dag!

Onderzoek leert complimentgevers geneigd is te geloven dat de andere persoon niet zo veel plezier zal beleven aan de verbale schouderklop. En dat dit reden is dat ‘de Nederlander’ niet zo scheutig is complimenten.

De complimentgever maakt de dag van de complimentontvanger, veel meer dan verwacht

Het is echter een denkfout dat de medewerker zich ongemakkelijk voelt. Met een compliment wordt de dag, veel meer dan verwacht, een mooie dag!

Een compliment als groeimiddel

Een compliment motiveert en stimuleert de medewerker nog meer het gewaardeerde gedrag te vertonen. Wel dient het compliment specifiek te zijn. Met een compliment als: ‘dat heb je goed gedaan’, kan de ontvanger niet veel.

Een experiment met kinderen die een puzzel moesten maken, leerde dat kinderen die een

prestatiecompliment (‘dat heb je snel gedaan’) kregen de tweede ronde voor een ‘makkelijkere’ te maken puzzel kozen. Zij dachten: ik kan puzzelen, dat heb ik net gehoord, dan moet ik dat nu weer waarmaken. Kinderen die in de eerste ronde complimenten over hun gedrag en/of het proces kregen (‘je begint bij de hoekjes, mooi, zo ontstaat er een systeem’ of, ‘wat goed dat jij om hulp vroeg’) kozen in een volgende ronde een moeilijkere puzzel. In de eerste (onderzoeks)ronde keek hun begeleider niet op zijn horloge maar naar het gedrag van de kinderen. Omdat deze kinderen iets geleerd hadden over hoe zij puzzelden, kozen zij voor een moeilijke vervolgopdracht (puzzel). Zij dachten: kom maar op, er is geen puzzel die ik niet aan kan, ik begin gewoon bij de hoekjes. Zij hebben geleerd hoe te puzzelen en leerden over gedrag wat zij vaker moeten vertonen waardoor zij dat gedrag vaker gaan inzetten.

Een goudmijn van sterke punten

Complimenten zijn de brandstof om met het goede door te gaan. Van goed naar beter is te realiseren als ontvanger het compliment uitvraagt (feedask) met vragen als:

Wat zijn de redenen dat jij het goed vond?
Wat maakt jou enthousiast?
Wat waardeer je zo in mijn aanpak?

Een compliment is een goudmijn van sterke punten. Door deze nog meer in te zetten gaat de persoon nog meer leren van zijn successen (en fouten) en worden deze punten nog sterker. Versterk wat werkt!, de sterke punten-benadering in een notendop.

Een paar jaar geleden introduceerde de Kjaer Group (een Deens bedrijf dat auto’s verkoopt in ontwikkelingslanden) de Orde van de Olifant. Dit is een enorme pluchen knuffelbeest dat medewerkers aan elkaar kunnen toekennen. Er hoort een uitleg bij over waarom je de orde verdiend hebt. Je mag de olifant een paar maanden op je bureau zetten. En niemand ziet hem over het hoofd, want hij is meer dan een halve meter hoog. De collega’s zien de olifant en vragen meteen: ‘Hé, staat de olifant hier? Wat heb je gedaan? Waaraan heb jij dit te danken?’

Op deze manier worden de mooie verhalen en de beste tips opnieuw verteld.

Boek: 12 dingen die je moet weten over gelukkig werken

Voor een professionele (door)ontwikkeling en aanpak