HET FSA model en FOETSJE model worden beide – vaak in combinatie – gebruikt bij het beoordelen en tegen elkaar afwegen van strategische opties. Het gebruik van FSA in combinatie met FOETJSE ondersteunt het selectieproces: de modellen helpen de verschillende opties tegen elkaar af te wegen, de verschillende aspecten daarvan systematisch met elkaar te bespreken en de juiste keuzes te maken.
SFA en FOETSJE zijn acroniemen:
- SFA staat voor Suitability (geschiktheid), Feasibility (haalbaarheid) en Acceptability (aanvaardbaarheid). Dit geeft aan of de optie aansluit bij de sterken, zwaktes, kansen en bedreigingen (geschikt is), daadwerkelijk mogelijk (haalbaar) is en ethisch verantwoord is (aanvaardbaar).
- FOETSJE staat voor Financieel, Organisatorisch, Economisch, Technologisch, Sociaal. Juridisch en Ethisch. Dit zijn de verschillende onderdelen die je moet toetsen, om haalbaarheid te beoordelen.
Veelal worden FSA en FOETSJE tegen elkaar afgezet in een simpele matrix.Door samen met de verschillende kennishebbers de verschillende cellen te scoren, bespreek je alle mogelijke combinaties en krijg je een beeld van de geschiktheid, haalbaarheid en aanvaardbaarheid op alle aspecten.:
Invullen van bovenstaande tabel blijkt vaak moeilijk, omdat FOETSJE vooral slaat op de haalbaarheid. Voor geschiktheid en aanvaardbaarheid gelden veelal andere criteria, die bovendien per organisatie kunnen verschillen. In onderstaande tabel zie je een voorbeeld van een alternatieve opzet, op basis van een L-Matrix. FOETSJE wordt hierin alleen voor het beoordelen van de haalbaarheid gebruikt; voor geschiktheid en aanvaardbaarheid zijn aanvullende criteria opgenomen:
Scoren van de criteria en gebruiken van weegfactoren
Door ‘punten’ toe te kennen aan de verschillende criteria, dwing je jezelf goed na te denken over hoe goed een onderdeel scoort. Denk eraan dat het beoordelen van Strategische Opties geen rekenkundige activiteit is. Het gaat erom de verschillende opties samen goed tegen elkaar af te wegen. De redenaties die daarbij gevolgd worden en de discussie die daarbij ontstaat, zijn belangrijker dan de score.
De verschillende criteria zijn in de praktijk niet altijd even belangrijk: zo kan een organisatie winstgevendheid belangrijker vinden dan acceptatie door medewerkers of andersom. Door een weegfactor toe te kennen, geef je aan hoe belangrijk je een criterium vindt en laat je dit meewegen in de score. Minder belangrijke beoordelingscriteria hebben zo minder invloed op het eindresultaat.
Scoren en gebruik van weegfactoren zijn een middel om de verschillende overwegingen scherp te krijgen en deze min of meer objectief tegen elkaar af te wegen. Beoordelen van strategische opties is geen invuloefening of rekenkundige exercitie, maar een proces waarbij je systematisch en met alle relevante betrokkenen de verschillende aspecten analyseert. Gedurende het proces ontstaat daarbij het inzicht dat nodig is om de juiste keuzes te kunnen maken.
Onderbouwen van strategische opties
Met het tegen elkaar afwegen van de strategische opties, het vastleggen van de overwegingen en het kiezen van een optie ben je er nog niet. Je moet onderbouwen dat de verandering de moeite waard is, uitwerken welke verandering nodig is en welke impact dit op de organisatie heeft. Wegen de kosten op tegen de baten en welke andere inspanningen en voordelen zijn er te verwachten? Pas nadat een strategische optie voldoende onderbouwd is, kun je echt een onderbouwde strategische keuze maken.
Meer weten over het onderbouwen van de benodigde verandering? Kijk dan eens bij businesscase Meer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Werken met de SWOT-analyse
Het beoordelen van de interne sterkten en de externe kansen en bedreigingen, kortom, het maken van een SWOT-analyse, is een uitstekend middel om strategieën uit te stippelen. Daarom wordt deze methode ook in de publieke sector steeds vaker gebruikt. In deze pocket wordt niet alleen de theorie van de
Business model generatie (Nederlandstalig)
Hoe kunt u oude, gedateerde business modellen onderzoeken, ter discussie stellen en transformeren? Hoe kunt u visionaire ideeën omvormen tot het-speelveld-veranderende businessmodellen die het establishment uitdagen – of verjongen als uzelf die gevestigde orde bent. Dit boek geeft de antwoorden. Dit boek is de vertaling van het succesvolle boek
Het strategisch proces
Iedere organisatie heeft behoefte aan een langetermijnvisie die richting geeft aan de ontwikkeling van een organisatie en waarmee het mogelijk is langetermijnkeuzes en – investeringen te onderbouwen. Iedere organisatie is daarom op de een of andere manier met strategie bezig, maar de manier waarop verschilt sterk en zelfs binnen een
SWOT-analyse: vloek of zegen?
De SWOT-analyse is een populair analyse-instrument om Sterkten/Zwakten en Kansen/Bedreigingen te benoemen. Het betreft een eenvoudig instrument om de strategische situatie van een bedrijf in kaart te brengen en hieruit conclusies te trekken voor aanpassing dan wel de keuze voor de strategiebepaling. De analyse bestaat uit een interne en
SWOT en confrontatiematrix: tool
Download de onderstaande tool en maak zelf een confrontatiematrix. Let op: de tool heeft twee tabbladen. Tab ‘1. SWOT’ gebruik je op de SWOT-items in te vullen, tab ‘2. Confrontatiematrix’ gebruik je om de SWOT-items te confronteren en te scoren. Vul eerst de SWOT-items in op tabblad 1. Zoals je
SWOT en confrontatiematrix met extra opties
Een uitgebreide beschrijving met betrekking tot het gebruik van de SWOT en confrontatiematrix vind je hier. Verschil tussen de beide tools betreft het aantal items voor sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. We zijn ervan overtuigd dat je het aantal items zou moeten beperken tot de vijf belangrijkste items.
SWOT en confrontatiematrix, Engelstalig
Voor onze internationale bezoekers van Managementmodellensite.nl hebben we een Engelstalige SWOT en confrontatiematrix beschikbaar. De uitgebreide beschrijving over het gebruik van de SWOT en confrontatiematrix vind je hier.