1. De macht van leveranciers,
2. De macht van afnemers,
3. De mate waarin substituten en complementaire goederen/aanvullende goederen verkrijgbaar zijn,
4. De dreiging van nieuwe toetreders tot de markt,
5. De interne concurrentie op de markt.
Het model heeft als doel het winstpotentieel van een markt te bepalen. De krachten en daarmee de kans op winsten lopen per markt sterk uiteen. De analyse beoogt inzicht te bieden in marktverhoudingen en –dynamieken. Zo kan de analyse bijvoorbeeld laten zien dat er een te grote afhankelijkheid van één van de leveranciers ontstaat.
1. De macht van leveranciers
Leveranciers kunnen macht uitoefenen door te dreigen met verhoging van kosten of verlaging van kwaliteit. De macht hangt af van
(1) de hoeveelheid leveranciers,
(2) de hoeveelheid substituten,
(3) het belang van de bedrijfstak voor de leveranciers,
(4) de overstapkosten,
(5) de standaardisatie van het product, en
(6) de mogelijkheden van verticale integratie (leveranciers kunnen het product van de bedrijfstak zelf gaan produceren, of spelers in de markt kunnen zelf het product van de leverancier gaan produceren).
2. De macht van afnemers
Wanneer afnemers veel macht hebben kunnen zij de prijs onder druk zetten door concurrenten tegen elkaar uit te spelen. De macht van de afnemers hangt af van
(1) het deel van de omzet dat door de afnemer wordt afgenomen,
(2) het belang van het product voor de afnemer,
(3) de mate van standaardisatie van het product,
(4) de overstapkosten,
(5) de winsten van de afnemers,
(6) de dreiging van verticale integratie,
(7) het belang van het product van de bedrijfstak voor de kwaliteit van het product van de afnemer, en
(8) de mate waarin de koper geïnformeerd is over de vraag, marktprijzen en kosten binnen de bedrijfstak.
3. De mate waarin substituten en complementaire goederen verkrijgbaar zijn
Alle ondernemingen concurreren in brede zin ook met andere bedrijfstakken waar substituten worden geproduceerd. Deze substituten beperken de potentiële opbrengsten voor een bedrijfstak. De complementaire goederen vertonen een positieve correlatie met de markt. Wanneer bijvoorbeeld DVD’s voor consumenten steeds aantrekkelijker worden (bijvoorbeeld door dalende prijzen), dan zal dit een gunstig effect hebben op de markt voor DVD-spelers.
4. De dreiging van nieuwe toetreders tot de markt
Nieuwkomers in een bedrijfstak streven naar marktaandeel en zorgen voor extra capaciteit. De prijzen kunnen hierdoor dalen of de kosten van de huidige ondernemingen kunnen hoger worden. Beide effecten hebben een negatief effect op de winstgevendheid. De kans dat nieuwe toetreders de markt betreden hangt af van de bestaande toetredingsbarrières en de reactie van bestaande concurrenten op de nieuwkomer.
De zes belangrijkste toetredingsbarrières zijn: Schaalvoordelen: schaalvoordelen zorgen voor een barrière omdat nieuwkomers gedwongen worden tussen een intrede op grote schaal of op kleine schaal met hogere kosten als gevolg. Productdifferentiatie: wanneer gevestigde ondernemingen merkbekendheid en loyaliteit van klanten genieten, moeten nieuwkomers veel investeren om hier tegenop te boksen. De hoeveelheid benodigd kapitaal: in sommige sectoren is enorm veel kapitaal nodig voordat de productie kan beginnen. Dit levert een grote barrière op voor nieuwkomers. Overstapkosten: overstapkosten zijn de éénmalige kosten die klanten hebben wanneer ze overgaan naar een andere leverancier. Wanneer deze kosten heel hoog zijn, zijn klanten moeilijker over te halen om over te stappen naar nieuwkomers Toegang tot distributiekanalen: wanneer de logische distributiekanalen allemaal zijn voorzien door huidige ondernemingen zal het nieuwkomers veel geld en moeite kosten om hun producten in de gangbare verkoopkanalen te distribueren. Het beleid van de overheid: de regering kan toetreding tot een bedrijfssector beperken of geheel sluiten door maatregelen als licentieverplichtingen.
5. De interne concurrentie van spelers op de markt
Wanneer de interne concurrentie (concurrentie tussen de huidige ondernemingen in de markt) hoog is door bijvoorbeeld hoge uittredingsbarrières, grote strategische risico’s (er staat veel op het spel), weinig differentiatie en lage overstapkosten, hoge vaste lasten en opslagkosten, lage groei of gelijkwaardige concurrenten, kunnen de marges zwaar onder druk liggen. Hierdoor is de winstgevendheid laag en kunnen ondernemingen in dergelijke markten fel reageren op mogelijke nieuwkomers.
Positionering
De kern van het formuleren van een concurrentiestrategie ligt in het positioneren/ in de markt plaatsen van de onderneming in de bedrijfstak. Een goede positionering is er één van waaruit de onderneming zich kan verdedigen tegen deze concurrentiekrachten of ze ten gunste van de onderneming kan laten werken. De mogelijkheden en de te voeren strategieën om deze positie te bereiken worden in grote mate beïnvloed door de structuur van de bedrijfstak waarin de onderneming opereert.
Leer zelf mindmappen - klik hierMeer weten? Wij selecteerden de volgende boeken voor jou.
Concurrentievoordeel – Michael Porter
Het boek ‘Concurrentievoordeel’ van Michael Porter is een van de belangrijkste en meest invloedrijke boeken op het gebied van strategisch management. Het boek behandelt de vraag hoe bedrijven duurzaam concurrentievoordeel kunnen behalen en behouden in een steeds veranderende zakelijke omgeving. Porter introduceert in het boek het concept van de ‘vijfkrachtenanalyse‘
Strategisch management
‘Strategisch management’ is geschreven voor studenten en managers die zich verder willen verdiepen in het vakgebied strategie. Eppink beschrijft op een duidelijke en overzichtelijke wijze de stappen die een organisatie kan nemen om tot een succesvolle strategie te komen. Na een analyse van de huidige situatie moet de manager vragen
Het strategisch proces
Iedere organisatie heeft behoefte aan een langetermijnvisie die richting geeft aan de ontwikkeling van een organisatie en waarmee het mogelijk is langetermijnkeuzes en – investeringen te onderbouwen. Iedere organisatie is daarom op de een of andere manier met strategie bezig, maar de manier waarop verschilt sterk en zelfs binnen een
Michael Porters vijfkrachtenmodel blijft krachtig
De positioneringbenadering van Harvard-professor Michael Porter blijft een van de belangrijkste strategieperspectieven. Ook zijn update bevat voor de op eenzijdige kostenreductie gerichte Nederlandse manager veel eyeopeners.
Michael Porter’s vijfkrachtenmodel blijft actueel
“De laatste vijftig jaar heeft strategisch management zich ontwikkeld tot een zelfstandig vakgebied. Deze evolutie is gepaard gegaan met de totstandkoming van diverse strategieperspectieven. Een van de belangrijkste is toch wel de positioneringsbenadering van Harvard professor Michael Porter.” Dat stelt Henk W. Volberda, Hoogleraar aan de Rotterdam School of
Vijfkrachtenmodel Porter – verwerkingstool
Wanneer je meerdere scans van het vijfkrachtenmodel van Porter binnen je organisatie hebt uitgezet, kan je met deze tool de gemiddelden invoeren om deze grafiek te gebruiken als ondersteuning van je tekst over de concurrentie in de bedrijfstak (in je rapportage). Download de gratis tool en ga er mee aan
Concurrentieanalyse
De concurrentieanalyse helpt je om je concurrentie te begrijpen. Het biedt ondersteuning bij het vinden van je unieke positie in de markt. Met de analyse maak je een inschatting van de sterktes en zwaktes van je concurrenten. Met deze kennis over je concurrenten kun je effectieve strategieën kiezen die jouw
Checklist vijfkrachtenmodel van Porter
Interne rivaliteit – bestaande concurrenten Aantal concurrenten (concentratie) Relatieve omvang van de concurrenten (balans) Diversiteit aan concurrenten Groei percentage van de branche Verhouding vaste / variabele kosten Mate van productdifferentiatie Capaciteit in de branche Switchkosten voor klanten Exitbarrières Marktaandelen b.1. Macht van klanten Aantal kopers in verhouding tot aanbieders
Vijfkrachtenmodel Porter analysemodel
Doel: uitvoeren van een bedrijfstakanalyse of meso-analyse op basis van het model van Porter om daarmee inzicht te krijgen in het concurrerend veld waarin de organisatie zich bevindt. Werkwijze: de analyse bestaat uit vijf krachtenvelden, namelijk bedreiging van nieuwe toetreders, de onderhandelingsmacht van afnemers, de onderhandelingsmacht van leveranciers, de bedreiging vanuit