Soms begrijp je niets van mensen om je heen. En zelf kun je soms in een reflex ook iets doen, waarvan je je later afvraagt waarom heb ik dat zo gedaan, terwijl die andere keuze toch logischer was geweest……. Er vinden kennelijk processen in ons brein plaats waarbij besluitvorming tussen ratio en emotie heel anders uitpakken dan je normaal gesproken zou mogen verwachten. Een kijkje in het brein dat ons kan helpen ons eigen gedrag en dat van anderen beter te begrijpen.
Wie herinnert zich niet het incident tijdens de finale van het WK voetbal. Zidane deelt een kopstoot uit aan Matterazzi. Rode kaart. Juist op een moment dat de wedstrijd zijn climax nadert. Een door de wol geverfde, goed betaalde professional. Wat bezielde hem om op zo´n moment over te gaan tot een dergelijke actie. Dit is slechts één van die voorbeelden die iedereen wel voor de geest kan halen.
Emotioneel of rationeel?
Neurowetenschappers ontdekken steeds meer over de werking van ons brein en hoe het informatie verwerkt en beslissing neemt. Terwijl er nog veel te onderzoek blijft, is ons brein schijnbaar minder rationeel en heeft het minder controle over onze zintuigen dan we dachten. De wetenschappers concluderen op dit moment dat we veel op onze dierlijke voorouders lijken.
Om het brein beter te begrijpen, maakt men nu onderscheid naar drie lagen:
- reptiel of primitief dier
- zoogdier
- mens
Drie breinen in één
De laag die de neurowetenschappers aanduiden als het ‘reptielen’-brein is te vinden in het bovenste gedeelte van het ruggenmerg en de basis van het brein. Het bestaat uit die delen die wij gemeenschappelijk hebben met reptielen en vis. Dit deel is verantwoordelijk voor veel van onze automatische overlevingssystemen, zoals het ademen en honger.Om dit ‘reptielen’-brein ligt het oeroude limbische systeem dat veel lijkt op het brein van een hond of andere zoogdieren. Hier zetelen onze basisemoties zoals angst, agressiviteit en voldoening.
Over deze systemen heen ligt de relatief nieuwe cortex (hersenschors), die ons onderscheidt van andere zoogdieren.
Hoewel vele dieren zoals chimpansees en honden ook een cortex hebben, is de menselijke schors veel verder uitgegroeid. Dit deel van het brein regelt bijvoorbeeld horen en zien, redeneren, abstract denken en ook voor een groot deel wie wij zijn (onze persoonlijkheid).
Het voorste deel van de cortex noemen we het “uitvoerend” deel van het brein omdat het steeds de input van het brein beschouwt en beslissingen neemt voor het plannen van doelen en het afronden daarvan. Dit ‘mens’-brein neemt deze taken waar, tenzij we ons ‘honden’-brein de mogelijkheid geven om de verantwoordelijkheid over te nemen.
Wie is de Baas: ratio of emotie?
Volgens wetenschappers die het brein bestuderen tijdens besluitvormingsprocessen, zijn dan zowel het oudere ‘honden’-brein als het relatief nieuw ‘mens’-brein actief. Beide breinen lijken als het ware met elkaar in discussie te zijn over welke beslissing er genomen wordt. En wat blijkt? Het ‘honden’-brein blijkt in staat te zijn om de discussie te winnen zelfs als de logica het zou moeten Experimenten bij gezonde volwassenen laten zien dat zij een gok nemen terwijl al duidelijk is dat ze zullen verliezen, juist om hun tegenstander ook te laten verliezen. Het verlangen om de tegenstander te straffen gaat dan boven het verlangen om het geld te winnen.
In feite hebben wij een toch een ‘honden’-brein met daaroverheen een menselijke cortex. Hoewel die cortex alles herbergt wat menselijk is zijn onze dierlijke neigingen nooit stil en wint ons ‘honden’-brein dus soms de discussie en nemen we irrationele beslissingen. Hoe vaak dat gebeurt varieert van persoon tot persoon.
Auteur: Theo Braams
Bron: brainquest.nl
Datum: 10-05-2011
Verified content: alle content op deze website is grondig gecheckt op betrouwbaarheid. Ieder model is voorzien van een bondige uitleg, praktisch toepasbare tools en sjablonen of tips voor boeken en artikelen: managementmodellensite is dé site voor praktisch toepasbare informatie over modellen.